Blogs van Ingrid Den Oude

In een eerdere blog vertelde ik waarom lichaamsbewustzijn een krachtig kompas is in relaties. Want vaak is je lijf je sneller af dan je hoofd. In deze blog ga ik een stap verder: hoe ontwikkel je dat lichaamsbewustzijn eigenlijk?

Maar eerst nog even kort terug naar de basis. Want wat is het precies? En waarom is het zo belangrijk – ook als je jouw relatie wilt verbeteren?

Wat is | lichaamsbewustzijn?

Lichaamsbewustzijn betekent dat je leert opmerken wat je lichaam je vertelt. Subtiele signalen zoals spanning in je borst, druk op je maag of koude handen. Die signalen zijn geen toeval. Het zijn richtingaanwijzers.

Als je je lichaam leert lezen, ontdek je:

  • wat je echt nodig hebt;
  • waar je grenzen liggen;
  • wanneer oude patronen zoals terugtrekken, pleasen of boos worden zich aandienen
  • hoe je met meer rust kunt reageren, ook als het spannend wordt tussen jou en je partner.

Lichaamsbewustzijn helpt je dus om steviger te staan, rustiger te blijven én dieper in verbinding te zijn – met jezelf en met de ander. Dat maakt het ook een belangrijke bouwsteen binnen relatietherapie. En het raakt meerdere pijlers van een gezonde relatie tegelijk, zoals: Verbinding, Vertrouwen, Diepgang en Communicatie.

Waarom is lichaamsbewustzijn zo belangrijk in je relatie?

In liefdesrelaties wordt veel gesproken over communicatie, patronen, gedrag. Maar de échte aansturing daarvan gebeurt vaak onder de oppervlakte. In je zenuwstelsel. In je lijf. Bij spanning schiet je in een bekende overlevingsreactie. Misschien trek jij je terug (schildpad), of ga je in de aanval (chimpansee). Je zegt misschien: “Ik ben gewoon zo”, maar vaak reageer je vanuit een oud patroon dat ooit helpend was – maar nu niet meer past.

Blijf ik herhalen of doe ik iets nieuws?

Als je doet wat je altijd deed, dan krijg je wat je altijd kreeg

Door lichaamsbewustzijn te ontwikkelen leer je die automatische reactie herkennen, en heb je een keuze: blijf ik reageren zoals ik gewend ben, of probeer ik iets anders? En dat is waar groei begint – ook binnen je relatie.

Mijn eigen pad in lichaamsbewustzijn

Laat ik je wat meer vertellen over mijn eigen ervaring. Ik heb altijd al gevoeld dat natuur en bewegen essentieel zijn voor mijn welzijn. Als ik daar de ruimte voor neem, voel ik me letterlijk meer verbonden – met mezelf én met mijn omgeving.

Mijn ontdekkingsreis begon ooit met een mindfulness-training van acht weken. Daarna volgden dans, yoga, massage, hartcoherentie, TRE, stembevrijding, Rebalancing, Somatic Experiencing, IFS en nog veel meer.

Wat deze ervaringen gemeen hadden? Ze brachten me dichter bij mezelf. Ik leerde voelen, echt voelen. Ik leerde emoties ruimte geven, in plaats van ze te onderdrukken. Ik leerde trouw zijn aan wat er in mij leeft – en dat gaf me de moed om ook in relaties eerlijker, zachter en krachtiger te zijn. Niet altijd makkelijk. Wel ongelooflijk waardevol.

Waar | sta jij?

Misschien ben je nieuwsgierig waar jij staat in jouw eigen lichaamsbewustzijn. Dan heb ik vijf eenvoudige vragen voor je. Ze kunnen je helpen bij je eigen onderzoek:

  1. Hoe luister ik naar de signalen van mijn lichaam?
  2. Wat denk en voel ik op het moment dat ik spanning of ongemak opmerk?
  3. Wat ervaar ik als ik de signalen van mijn lijf negeer? Hoe ben ik dan en wat merkt mijn omgeving daarvan?
  4. Wat heb ik nodig als ik geconfronteerd word met minder prettige gevoelens als; pijn, angst of verdriet?
  5. Wie of wat kan mij helpen om beter met die gevoelens om te gaan?

Tip: neem even de tijd, misschien met pen en papier. En wees mild voor jezelf – er is geen goed of fout. Alleen nieuwsgierigheid.

Acht tips | om meer lichaamsbewustzijn te ontwikkelen

Er zijn talloze manieren om lichaamsbewustzijn te vergroten. Boeken en podcasts zijn er in overvloed, maar echte ontwikkeling ontstaat meestal door de ervaring zelf – door het te doen, te voelen, te herhalen en in bepaalde situaties ook door het in contact te brengen met de ander.

Hieronder geef ik je een overzicht van mogelijke ingangen. Kies er eentje die bij jou past. Begin klein, wees geduldig en mild.

1. Lichaamsdagboek bijhouden

Houd een lichaamsdagboek bij

Schrijf elke dag een paar regels:

  • Wat voel ik?
  • Waar zit spanning?
  • Welke emotie speelt er en waar voel ik die in mijn lijf?

2. Langzamer leven

Wees aanwezig bij gewone dagelijkse handelingen:

  • Eten, lopen, douchen, jezelf afdrogen.
  • Merk op hoe je lichaam beweegt.
  • Wat voel je? 
  • Wat ervaar je?
  • Wat gebeurt er als je vertraagt?

3. De natuur in…

  • Zonder afleiding. Laat je telefoon thuis. Vertraag. Gebruik je zintuigen. Kijk, ruik, luister, voel en ervaar.

De natuur is misschien wel het oudste medicijn voor verbinding.

4. Aanraking

Letterlijk thuiskomen in je lijf door;

  • een bewuste aanraking van jezelf
  • een massage
  • een liefdevol moment met je partner
  • Trager Approach – door zachte, ritmische en aandachtige aanraking leer je dieper ontspannen en vrijer te bewegen.

Hoe is jouw relatie?
Doe de online relatietest

Wat maakt een relatie sterk en blijvend?

5. Mindful bewegen

Activiteiten die je uitnodigen om met je aandacht in je lijf te komen:

  • Yoga – helpt bij het bereiken van evenwicht en balans, zowel fysiek als mentaal
  • Tai Chi of Qigong – zachte bewegingen die je energiestroom bevorderen.
  • Feldenkrais of Alexandertechniek – verfijnt je lichaamshouding en bewegingsbewustzijn.
  • Vrije dans – zoals 5Ritmes, Biodanza, Somatic dance of Ecstatic Dance. Je beweegt zoals je lijf wil, en dat is vaak verrassend en helend.

6. Meditatie & ademwerk

  • Bodyscan – je aandacht systematisch door je lichaam leiden.
  • Vipassana – leren observeren van emoties en gedachten zonder oordeel.
  • Ademhalingsoefeningen – helpen je lichaam en geest te ontspannen.
  • Hartcoherentie technieken – versterkt rust, balans en veerkracht.

7. Lichaamsgerichte therapieën

  • Somatic Experiencing (Peter Levine) – werkt met je autonome zenuwstelsel en traumaresponsen.
  • TRE (Tension Release Exercises) – laat diepe spierspanning los via trillen.
  • Rebalancing – brengt je in contact met jezelf via aanraking, meditatie en zelfonderzoek.
  • Lichaamsgerichte psychotherapie – onderzoekt hoe emoties zich uitdrukken in je lichaam.

8. Lees, luister en ervaar

Met deze handige tips, kun je meteen aan de slag

Hier volgen een aantal interessante tips. Prettig leesbare boeken, een fijne podcastserie, een mooie training en tot slot een oefening om nu te ervaren.

  1. ‘Kom uit je hoofd – op weg naar harmonie tussen denken en voelen’  Een openhartig en autobiografisch  boek van Lisette Thooft waarin zij beschrijft hoe ze lichaamsbewustzijn ontwikkelde.
  2. ‘Vrienden worden met je lijf- lichaamsbewustzijn als levensbelang’  Dit boek helpt om je weer in contact te brengen met je lichaam,  schrijfster Lisette Thooft
  3. ‘Hou van je lijf, maar dan echt he?!’ De podcast serie van schrijver en rebalancer Lisette Thooft.
  4. Rebalancing Training voor liefdespartners. Een training met o.a. zelfonderzoek, contact- en expressie-oefeningen. Aandachtige aanraking, beweging en stilte. Je gaat minder ‘doen’ en meer ontspannen ‘zijn’.
  5. Oefening hartcoherentie
    Wil je meteen iets doen? Probeer dan deze eenvoudige maar krachtige ademoefening. Met deze oefening verhoog je je hartcoherentie. Dat is een techniek waarmee je stress kunt omzetten in veerkracht, op het moment zelf. Deze ‘Quick Coherence’ hartcoherentie-oefening is erop gericht om je energie weer op te laden.

De oefening gaat als volgt, neem er de tijd voor:

  1. Breng je aandacht naar je hartgebied.
  2. Adem rustig in en uit – stel je voor dat je via je borst ademt.
  3. Denk aan iets positiefs, iets waar je dankbaar voor bent.

Calm mind, open heart

Je zenuwstelsel schakelt direct over naar rust en balans. Ideaal voorafgaand aan een spannend gesprek, wanneer je spanning voelt in je relatie, of net een lastige discussie hebt gehad. Meer weten en lezen over hartcoherentie?

De essentie | van lichaamsbewustzijn in vier principes

  1. Vertragen – want pas dan kun je écht iets waarnemen.
  2. Luisteren zonder oordeel – je gevoelens hoeven niet opgelost te worden, alleen erkend.
  3. Oefenen en herhalen – je brein en lichaam leren door herhaling.
  4. Aanwezig zijn in het nu – daar zit de sleutel tot verandering én verbinding.

En wat | betekent dit voor je relatie?

Als jij verandert – bewuster wordt, beter leert voelen, anders gaat reageren – dan verandert je relatie automatisch mee. Soms in verbinding, soms in wrijving. Misschien voelt je partner zich uitgedaagd. Of ontstaat er een nieuwe dynamiek, waarin jullie elkaar opnieuw moeten leren kennen. Dat kan verwarring geven – maar het is veelal een signaal van groei. En groei vraagt meestal om tijd, aandacht, openheid én begeleiding. In deze fase kan relatietherapie veel betekenen.

Relatietherapie bij Samen Inzicht: werken met je lijf, je hart en je verhaal

In mijn sessies werk ik met wat zich aandient in het moment – in woorden, emoties én in je lichaam. Via de Imago dialoog ontstaat er een veilige ruimte waarin jij je uit mag spreken, maar ook mag voelen en ademen. Je lichaam doet mee. Jouw waarheid, jouw tempo. Zo ontstaat er echte ontmoeting en wezenlijk contact.

Wil jij ontdekken wat lichaamsbewustzijn én relatietherapie voor jou kunnen betekenen?

Je bent van harte welkom bij Samen Inzicht – of nu op zoek bent naar meer diepgang en verbinding in je relatie of echt relatieproblemen wil oplossen.
Je lichaam weet de weg. Durf jij te luisteren?

Hoe jouw lichaam een krachtig kompas is in je relatie – en hoe Imago relatietherapie helpt om oude patronen te doorbreken.

In relaties praten we vaak over communicatieproblemen, gedragspatronen of misverstanden. We proberen elkaar beter te begrijpen door te praten, te luisteren en compromissen te sluiten. Maar wat er zich onder de oppervlakte afspeelt — in ons lichaam, in onze zenuwstelsel, in die eerste reacties voordat we überhaupt woorden kunnen geven aan wat er gebeurt — blijft vaak onbesproken.

Je lichaam als richtingaanwijzer

Toch is juist dat lichamelijke niveau van groot belang. Je lichaam reageert vaak sneller dan je hoofd. Het geeft signalen af die je veel kunnen vertellen over wat er in je leeft. Deze lichamelijke reacties zijn geen toevalligheden of ruis — het zijn richtingaanwijzers. Je lijf probeert je iets te vertellen over oude ervaringen, onvervulde behoeftes, grenzen of ingesleten patronen.

Imago-relatietherapie sluit hierop aan

Door je bewust te worden van deze signalen kun je jezelf én je relatie beter begrijpen. Imago-relatietherapie sluit hier mooi op aan. Het is een methode die niet alleen focust op praten of analyseren, maar ook ruimte maakt voor het voelen en het herkennen van wat er werkelijk speelt — vaak al veel eerder dan je hoofd het doorheeft. Het helpt je om oude patronen te herkennen en te transformeren, zodat je dichter bij jezelf én bij elkaar kunt komen.

In deze blog lees je:

  1. hoe lichaamsbewustzijn werkt en waarom je het niet kunt negeren;
  2. wat de rol van je lijf is in relatieconflicten;
  3. en hoe Imago relatietherapie deze inzichten op een toegankelijke manier inzet om verbinding te herstellen.

Wat is | lichaamsbewustzijn precies?

Misschien heb je het wel eens meegemaakt: je zit in een gesprek en ineens voel je een knoop in je maag. Of je merkt dat je schouders gespannen zijn, terwijl je net dacht dat er “niks aan de hand” was. Wat je misschien ook herkent, is dat gevoel van een brok in je keel of dat je vaker naar het toilet moet, vlak voordat er iets spannends staat te gebeuren. De spanning is voelbaar in je buik.

Minder fijne maar ook leuke signalen

Andersom ken je misschien ook de ervaring dat je vrij en rustig kunt ademen doordat je rust en ruimte voelt. Ook deze realisatie is een voorbeeld van lichaamsbewustzijn.

Samenvattend

Lichaamsbewustzijn betekent dat je leert luisteren naar die signalen van je lijf. Je lichaam reageert namelijk constant op wat je meemaakt — ook als je je daar niet altijd bewust van bent.

Alleen in je hoofd? – Dan ontbreekt er belangrijke informatie

Veel van ons zijn gewend om vooral vanuit het hoofd te leven. We denken, analyseren, piekeren. Maar juist je lichaam is vaak een veel eerlijkere graadmeter van hoe het écht met je gaat. Het geeft signalen af als je over je grenzen gaat, iets spannends meemaakt, of wanneer je behoefte hebt aan rust, troost of verbinding.

Door meer bewust te worden van wat je voelt in je lijf, leer je jezelf beter kennen. Je krijgt zicht op wat je nodig hebt, waar je gevoelig voor bent, en waar je grenzen liggen. Dat is niet alleen fijn voor jezelf, maar ook heel helpend in contact met anderen — vooral in je relatie.

Lichaamsbewustzijn helpt je om:

  • beter te voelen wat je nodig hebt, zodat je helder je grenzen en je behoeftes kunt aangeven;
  • oude patronen te herkennen, zoals terugtrekken, pleasen of boos worden als bescherming;
  • met meer rust en verbinding te reageren, ook als er spanningen zijn tussen jou en je partner.

Het is geen ‘trucje’, maar een manier om steeds dichter bij jezelf te komen. En als je weet wat er in jou gebeurt, kun je dat ook beter delen met de ander — zonder strijd, zonder verwijt. Dat maakt de weg vrij voor echte, oprechte verbinding.

Vijf belangrijke | aspecten van lichaamsbewustzijn in relaties

Lichaamsbewustzijn speelt een grotere rol in je relatie dan je misschien denkt. Je lijf vertelt je veel over hoe het met je gaat, wat je nodig hebt en waar je grenzen liggen — vaak nog voordat je het zelf helemaal begrijpt. Hieronder lees je vijf belangrijke manieren waarop je lichaam je spiegelt in contact met jouw partner.

1. Je lichaam als spiegel van je emoties

Voordat je hoofd begrijpt wat er gebeurt, heeft je lichaam vaak al gereageerd. Stel je voor: je partner trekt zich terug na een ruzie, en ineens voel je een benauwd gevoel op je borst. Je weet nog niet precies waarom, maar je lijf geeft al een duidelijk signaal.

Neem de signalen serieus

Deze lichamelijke reacties zijn waardevolle aanwijzingen. In plaats van ze te negeren of weg te duwen, kun je ze gebruiken als richtingaanwijzers: Wat voel ik en wat heb ik nu eigenlijk nodig? Door hier bewust bij stil te staan, krijg je meer zicht op je emoties en gevoelens en heb je de keuze hoe je hierop wilt reageren.

2. Emotieregulatie begint in je lijf

Lichaamsbewustzijn en Imago-relatietherapie
Emotieregulatie begint in je lijf

In stressvolle situaties reageren we vaak automatisch. We vallen aan (vechten), trekken ons terug (vluchten), of klappen dicht (bevriezen). Dit gebeurt vaak zó snel, dat je nauwelijks doorhebt wat er precies gebeurt. Lees hier meer over stress en de dynamiek van aanvallen en terugtrekken.

Je kunt jezelf tot rust brengen

Door lichaamsgerichte oefeningen leer je om deze automatische reacties te vertragen. Je creëert ruimte om bewust te kiezen hoe je wilt reageren. Dat helpt je om rustiger te blijven, helder te communiceren en meer verbinding te ervaren in moeilijke momenten.

Binnen de Imago-dialoog vindt emotieregulering bijvoorbeeld plaats door altijd te starten met:

  • een korte ‘centering’;
  • het uitspreken van één waardering naar elkaar.

3. Hoe meer contact met je lichaam, hoe dieper de verbinding met jezelf en je partner.

Als je beter voelt wat er in je lichaam gebeurt, krijg je ook meer zicht op je eigen onderliggende behoeften. Marshall Rosenberg, de grondlegger van Geweldloze Communicatie, geeft aan dat achter elke emotie een (on)vervulde behoefte schuilt. Dit inzicht maakt het makkelijker om jezelf te begrijpen én om dat met je partner te delen. Met andere woorden; je kunt jezelf waarnemen, je ontwikkeld het vermogen om je emoties te reguleren, daarna te onderzoeken op onderliggende behoeftes en zo meer compassievol te kunnen communiceren met je partner.

Hoe is jouw relatie?
Doe de online relatietest

Wat maakt een relatie sterk en blijvend?

Hoe emoties en behoeftes een rol spelen bij Imago-therapie

Achter elke emotie zit een (on)vervulde behoefte.

In Imago relatietherapie gebruiken we dit lichaamsbewustzijn als basis voor echte communicatie. Binnen de Imago-dialoog word je bijvoorbeeld actief uitgenodigd om iets te delen over je emoties en onderliggende behoeftes. Niet alleen praten vanuit je hoofd, maar ook delen wat je voelt in je lichaam. Dat zorgt voor diepere gesprekken en meer echte, oprechte verbinding.

4. Je lichaam herinnert zich oude patronen

Soms reageren we heftig op iets kleins. Je bevriest als je partner kritiek geeft, of je wordt boos terwijl je niet goed weet waarom. Of je bemerkt al verandering in jezelf als je een wenkbrauw ziet optrekken of je ziet een bepaalde blik die je doet denken aan een eerdere ervaring of gebeurtenis. Dat komt doordat je lichaam oude ervaringen opslaat — ook die je niet meer bewust kunt terughalen.

Bewustwording van oude patronen

In de Imago dialoog onderzoeken we samen deze lichamelijke reacties. Je leert herkennen waar ze vandaan komen en hoe ze je ooit hebben geholpen. Jouw partner zal je hierdoor beter kunnen begrijpen. We stellen bijvoorbeeld de vraag; ‘waar me dit aan doet denken vanuit mijn jeugd is….’Doordat we in de dialoog er op een veilige manier bij stil te staan, ontstaat er ruimte om gewaar te worden, oude patronen los te laten en nieuwe, gezondere manieren van reageren te ontwikkelen.

5. Veiligheid begint in je zenuwstelsel

Je kunt pas echt openstaan voor verbinding als je je veilig voelt — niet alleen in je hoofd, maar ook in je lijf. Je zenuwstelsel is voortdurend bezig met de vraag: Ben ik hier veilig? Als het antwoord “ja” is, kun je ontspannen, open zijn en jezelf laten zien.

Relatietherapie in een veilige ruimte

Daarom draait relatietherapie niet alleen om praten, maar ook om voelen, vertragen en afstemmen. We nemen de tijd om veiligheid stap voor stap op te bouwen — in jezelf én in de relatie. Want pas als je lichaam zich veilig voelt, kan er echte verbinding ontstaan.

Tijdens de Imago dialoog zal de relatietherapeut de veiligheid bewaken en zorgen dat er een bedding is zodat beide partners zich kunnen openen.

Tot slot: | De weg naar meer lichaamsbewustzijn

Lichaamsbewustzijn is niet iets wat je ‘moet kunnen’, maar iets wat je rustig en stap voor stap mag ontwikkelen. Lees daarom ook mijn blog “Lichaamsbewustzijn: de weg naar verbinding“, waarin ik meer vertel over het ontwikkelen van meer lichaamsbewustzijn. Veel mensen zijn gewend om vooral vanuit hun hoofd te leven: denken, analyseren, oplossingen zoeken. Dat is logisch — het is hoe we vaak geleerd hebben om met lastige situaties om te gaan. Maar in relaties gaat het juist om verbinding, en die begint bij voelen. Bij vertragen. Bij opmerken wat er in jou gebeurt.

“The slower you go, the faster you get there”
Herb Tannenbaum, New York

Een groter lichaamsbewustzijn is helpend in je relatie

Je lichaam is daarbij een trouwe gids. Het vertelt je wat je raakt, waar je behoefte aan hebt, en wanneer je grenzen worden overschreden. Door beter te luisteren naar je lijf, leer je niet alleen jezelf beter begrijpen, maar wordt het ook makkelijker om je partner écht te laten zien wat er in je leeft — op een rustige, open en veilige manier.

Imago-therapie helpt bij deze bewustzijnsontwikkeling

Imago relatietherapie helpt je om dit lichaamsbewustzijn te ontwikkelen en toe te passen in je relatie. We nemen de tijd om stil te staan bij wat er fysiek en emotioneel gebeurt, zodat je oude patronen leert herkennen en er op een nieuwe manier mee om kunt gaan. Het gaat niet alleen om praten, maar ook om voelen, verbinden en helen.

Jullie zijn van harte welkom

Wil je ontdekken wat je lichaam je te vertellen heeft, en hoe dat je relatie kan verdiepen? Samen kijken we wat jullie relatie nu nodig heeft, met een tempo dat bij jullie past en met ruimte voor hoofd, hart én lichaam. Je bent van harte welkom bij Samen Inzicht.

Scroll naar boven